peki ya istimlak bedeli?

Bloglarin, daha ozel ifadeyle, blogspot.com’un gectigimiz gunlerde kapatilma karari alindi. Bu karari yonetimde bulunan sansurcu kolektif aklin uygulamadaki tezahuru olarak okumak yaklasimlarin en su goturmeyeni olur. Bu dupeduz emek ve alan hirsizliginin mumessili olarak, davaci taraf olan futbol maclarinin yayinci kurulusu gosteriliyor. Once bu konuyu didiklemek gerekiyor.


Biz yanlis hesaplarin, hatali planlamalarin, sagliksiz yola cikislarin toplumuyuz. Olayi akisina, kervani da yola birakmak ve kendiliginden duzelmesini beklemek bu topraklarin kronik bir rahatsizligi. Ve bu yolda kacaga, planlananin disinda kalan, daha dogrusu ortada planlanan bir sey olmadigi icin, hesapta olmayan herhangi bir unsura tahammul yok. Kiraathaneler, yoldan gecenler televizyondaki maca bakmasinlar diye cevresine minyatur bir cin seddi orer. Belestepeye yogun engelleyici guvenlik onlemleri alinir. Kitapevlerinde muasir medeniyetlerde oldugu gibi, maazallah bir kitabi alip iki saat icinde okur da bitirirsiniz diye orta yerlerde rahat koltuklar yoktur. Parmakla sayilir coklukta masasi olan bir cafe’de uzerinizdeki baski yuksek, barinma sureniz de kisadir. Kapikuleden obur tarafta sahit oldugum, iki kisi tek bir icki istedi diye masayi ve mekani kibarca terk etmeleri istenen tek yer, Amsterdam’in gobeginde bir cafeydi. Ne hikmetse sahipleri ve calisanlari da Turk’tu. Evet, muhtemelen uc aile o isletmenin geliriyle yasiyor. Ama sorun tam da burada. Belki de o isletme, uc ailenin gecim kaynagi olacak bir mekan, margarin cikarilacak sinek, tum umitlerin gomulecegi bir yer degildi. Alt yapisi olmayan beklentilerin sonucu beyhude cirpinislar ve anlamsiz aksiyonlar; hesap disi her unsur da paranoya paratoneri, ugursuzluk, ekmek teknesine saldirmis bir kemirgen oluyor.

Saniyorum yayinci kurulus da Super Lig’in marka degerini dunyada ilk 10’a sokacak yatirim teklifini yaptiginda bir seyleri yanlis hesapladi. Ortada bir sacmalik oldugu acikti. Simdi en ince catlaklari dahi sivama, sizan kacaklari onleme savasimina girmis durumda. Uzun suredir vardi bu dava. Bunun adi malina sahip cikmak filan degil, enikonu ac gozluluktur. Bakin, kalabalik yerlerde calsiyorum, bes farkli egitim kurumundan mezun oldum, turlu turlu insan profilleriyle hasir nesir oluyorum, dolayisiyla farkli kesimlerden yuzlerce insan taniyorum diyebilirim. Yani beni pekala bir arastirma denegi kabul edebilirsiniz. Onca tanidigim insan Digiturk uyesiyse, ve ben iclerinden bir tanesinin dahi “maclari blogspot’tan izliyorum”u dedigini duymadiysam, kimse beni bu kacagin, kurumun ocagina incir agaci diktigine ikna edemez. Kaldi ki burada musterilerini de cezalandirdiginin farkinda olmayan, aslinda bunu umursamayan trajikomik bir yaklasim da var. Koyun surusunden hallice musteriler oldugumuz icin cok da problem degil ama durum, sokakta kulaklari sagir edercesine korna calip o kornayi sadece onundeki aracin duyacagini sanan embesil soforlerin ironisi gibi…

Olay en ozet haliyle su; bugunun piyasasinda ya musterisinizdir, ya da degilsinizdir. Arada kalan uc-bes “nasiplenmeci” tayfa en buyuk dusman ve hedeftir. Ayrica musterilik de oyle somut bir metaya veya hizmete, ona bicilen fiyata mukabil talep olmakla sinirli degil. Isletmecilerin kendi belirledikleri kistaslar dahilinde musterisinizdir. Ya en az iki icecek alan, ya mac izleyen ama blog okumayan/yazmayan, ya da duvari asip mac parasinin yaninda uc-bes cay icen bir musteri olmaniz beklenir. Peki suclu sadece kurum mu? Kesinlikle hayir. Bir kere bir yolu actiniz mi, o yol acik kalmaya mahkum olur. Dogdugum gunden beri bir kapatma davasidir gidiyor. Kapatma edimi bir kez cozumden sayildi mi, artik herkes gorece magduriyetinde bunu talep ediyor. Paradigma olarak nasil ortaya cikmis, nasil siradanlasmis ve kemiklesmis, zihnim ve fikrim almiyor. Ne de olsa kanal bir kez acilmis, tum hukuki mucadele bu ihtimal uzerine dayandiriliyor. Ozellikle internet tarafinda hukumetin en gozde uygulamasi bu oldugundan, yayinci kurulusun da ilk hedefi buydu. Kapatmadan musdarip oldugu icin yillarca mazlumu oynayan karar vericilerin bugun kapatma histerisine batmis olmasi da ayrica dusundurucu.

Peki kalem kirildi, adres kapatildi. Oncelikle, elbette uretilen, yazilan ve cizilen hersey paylasilmalidir. Bunlara ayna olacak otekilere ihtiyacimiz var. Bizim icin de buranin varligi, devamliligi onemli. Hatta gurur kaynagimiz. Ancak bizim bu blogdan, genel olarak internetten herhangi, evet abartili tinlamakla birlikte, herhangi bir beklentimiz yok. Benim sanal alemle iliksim kazandibiyle olan iliskime benzer. Onume konursa severek yerim, ama yoksa herhangi bir krize girmem. Biraz da radyo-televizyondan ibaret teknoloji jenerasyonuyla, internete dogan nesil arasinda bir yerlede oldugumuzdandir. Bugune kiyasla mahrumiyeti de gorduk, bugunu de... Esasen, bu blogspot hikayesine her ne kadar klavyem burada tam tur calisiyorsa da, yuregim ve hislerim o kadar da duyarli olamiyor. Lakin bizden cok daha ihtiyac sahibi insanlar, buradan gecim saglayan, maddi degilse manevi doygunluk kazanan, yani bir sekilde kendini bu alanlar uzerinden tanimlayan ve ifade eden insanlar icin durum cok daha bozguna ugratici vahimlikte. Buradaki tepkim daha ziyade onlarin ugradigi haksizligi kapsiyor.

Ote yandan, her turlu yolsuzluga, zulume, somuruye kulagini tikayip sanal alemine zeval gelince mangalda kul birakmayan siber devrimcilerinden biri gibi tinlamak, dogrusu en son isteyecegim sey olur. Masa basi magduriyeti, yine masa basindan yurutulen protesto dalgasiyla giderilemez, bunu da artik tum ruya alemcilerinin bilmesi gerekiyor. Sanal mecranin, burada yapilan uretimin herhangi bir kiymeti ya da hukmu olsaydi, zaten boylesine pervasizca, bir cirpida kapatilmazdik. Bu konuda da magduriyet sahiplerinin, eger kendilerini gercekten magdur hissediyorlarsa, haklarini baska sekillerde aramasi gerekiyor. Revolution will not be digitalized.

Cok onemli fakat goz arda edilen bir onemli mesele daha var. Dusunun ki bir dukkaniniz var. Belediye, sozde kentsel donusum, ozde yeni peskes alanlari yaratim surecinde burayi istimlak ediyor. Bunun karsiliginda gecim kaynaginizi aktarabileceginiz yeni bir yer sunmak durumundalardir. Diyelim ki blogspot da istimlak edildi. Peki nerede bunun tazminati? Uc yildir bizim, daha uzun yillar ve daha yogun bicimde baska bloglar, yazip cizilen onca nesriyat ne olacak? Iste bunun kitaplarin yakilmasindan, filmlerin toplatilmasindan hicbir farki yok. Iste bunun adi emek hirsizligidir. Ortada bu nesriyatin yeni bir yere tasinmasi, tekrar topluma geri kazandirilmasi icin en ufak bir teklif, tesebbus, yardim dahi yok. Yapilamaz mi? En azindan bir basvuru mercii olusturulur, dileyenler buraya basvurur, blog alani incelenir ve onaylanarak tekrar yasal alana geri dondurulur. Ama imkansiz, cunku bu zihniyete gore her turlu kulturel kapital uretildigi andan itibaren coptur. Tipki heykeller, resimler, kitaplar gibi. Ve tek bir kararla sonsuzluga, ya da karanliga mahkum edilir.