no monkee biz

Iki ay kadar once yurtdisinda, agirlikli rock-barlarin oldugu bir sokagin girisindeki genc bir delikanli, elindeki cikartmalari sokaktan gecenlere dagitiyordu. Alirken ne olduguna bile bakmadan cantama ativermistim. Ertesi gun cantayi tasnif ederken gorup sevindigim, Arctic Monkeys’in yeni albumu Humbug’i haber veren cikartmayi doner donmez resimde oldugu gibi masamdaki panoya ilistirdim. Aslinda “sticker” veya “hand-out” en bilindik ve uygulamasi basit tanitim yonetmi. Ancak zaten ilgi duydugunuz bir gelismeyi haber veriyorsa cok etkili bir hatirlatma araci olurken tanittigi seyi algida hemen secme yardimi da sagliyor. Gecen hafta sagolsun halen muzigi yasal yollardan satin almayi tercih eden bir arkadasimin (aslinda sadece usengec ve parasi cok) arabasinda onceki gun almis oldugu bahis konusu albumun CD’sini gordum. Hemen oracikta hacca transfer ettim. O gun bugundur de arabada bangir bangir caliyorum (bangir kelimesi banger'dan geliyor olabilir mi?). Her gun cikartmasina maruz kaldigim bir imgeyi yakaladigim yerden cekip cikartmam kadar normali yok, degil mi? Arkadasim da kusura bakmasin artik.

Daha once Sheffield minvalinde islemis oldugumuz Alex Turner, uretkenligine zeval gelmesin, pekala bu onyilin muzik dehasi olarak kayda gecebilir. Pek cok rock ikonu gibi o da yan-proje modasina uydu, fakat yetenekli ve muzik mezhebi genis orneklerinde oldugu gibi, onu tanimamiza vesile olan grup ve muzikten farklilik/cesitlilik arz edebildi. Miles Kane’le birlikte yuruttugu proje grubu The Last Shadow Puppets’in The Age Of Understatement albumu, 60lar bagimsiz sinemasinin “art-house” atmosferini tasiyan, senfonik-orkestral ve gizemli havasiyla (studyo icin Fransa ilhama katkisiyla cok isabetli bir tercih olabilir) muzik alemine taptaze bir soluk verdi. Ancak suphelendigim bir sey vardi. O muzikalitesi yuksek, altyapisi guclu ve ticari endisesi dusuk atmosferden tekrar Arctic Monkeys’in eglencelik, biraz daha formularize ve ana akimi arkasina almis yuzeyselligine geri donecek miydi? Yoksa degisim The Last Shadow Puppets’dan menkuldu ve eklektizme katki farkli bir ornek olarak orada mi kalacakti?

Humbug’la Turner’in tabanina meydan okumaya devam ettigini soyleyebiliriz. Belki yine ve hala melodik bir album ancak Arctic Monkeys’in patlama yaptigi tarz ve muzigine kiyasla bariz bicimde derin, karanlik ve ruyamsi. Bunu sohrete giden yolda tavizler verip gerekli kudreti kazaninca yeraltina inmek gibi stratejik bir oyun, ya da populer muzik kamuoyundan bir intikam hikayesi gibi okumamak lazim. Her ne kadar henuz 20 yasinda yuzbinler onunde konser verirken bile kirk yildir sahnedeymis gibi olgun ve ayaklari yere basiyor gozuken bir delikanli da olsa, neticede cok genc bir muzisyen. Belki onun arayis ve olgunlasma surecine tanik oluyoruz. Kimi sanatcilar, isler hayal edilenin otesine gectiginde ya da kontrolden ciktiginda muziklerinde tersi degisimler yasayabiliyor. Muzigin yumusamasi, ofkenin azalmasi, ait oldugu siniftan uzaklasma, hedonizme yenik dusen uretim, caliskanlik ve detayciligin yol actigi daha acele, yuzeysel ve calakalem isler gibi… Ki bu desen bana gore daha yaygin. Kimileri de hayatini ele geciren popularitenin dehsetinden sakinip, kendi ic dunyasina donerek sinirlarini zorluyor ve hemen, belki de hedeflediginin cok disina tasmis olan olan hitap kitlesini rafine etmeye ugrasiyor. Turner belki de herseyi cok daha oldugu gibi ve yuzeysel de yasiyor olabilir, ancak dinledigim yerden gorunen bu. 2005’te NME kendisini “gezegenin en cool adami” olarak secmis. Ama kendisi asla tongaya gelip bu yalani yasamaya calismamis ve ozel hayatini korumus. Bu da fikrimce goruneni dogrular bir simge teskil ediyor. Katilmayan olabilir, ancak bu zitlarin birligi degil midir cihani yasanir kilan... Ne demis rahmetli John Peel? Barika-i efkardan mukaddeme-i hakikat dogar :S